مرجع بصیر و دلسوز برای انقلاب و کشور/ نگاهی به یک عمر جهاد علمی و سیاسی آیت‌الله صافی گلپایگانی
تاریخ انتشار: ۲۳ بهمن ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۴۳۶۰۵۸۳
به گزارش گروه دیگر رسانه‌های خبرگزاری فارس، حضرت آیت‌الله لطف‌الله صافی گلپایگانی، بعد از یک عمر تلاش و مجاهدت بی‌وقفه علمی و عملی، در سن ۱۰۳ سالگی دعوت حق را لبیک گفت. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر انقلاب اسلامی در پیامی که به‌مناسبت ارتحال این عالم پرسابقه صادر کردند، ایشان را «مرجع بصیر و دلسوز برای انقلاب و کشور» توصیف کردند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
به همین مناسبت پایگاه اطلاع‌رسانی KHAMENEI.IR در این یادداشت، به گوشه‌هایی از حیات علمی و سیاسی و اجتماعی آن فقیه عالیمقام پرداخته است.
[*] از برجستگان علمی و عملی حوزه علمیه قم
حضرت آیت‌الله صافی گلپایگانی به‌واسطه هوش سرشار و همچنین جهد و مجاهدت علمی و خستگی‌ناپذیری در حوزه کسب علم و دانش از محضر اساتید شاخصی همچون سیدحسین طباطبایی بروجردی، سیدمحمدتقی خوانساری، سیدمحمدحجت کوه‌کمره‌ای، سیدصدرالدین صدرعاملی، سیدمحمدرضا گلپایگانی در قم بهره برد و همچنین از درس محمدکاظم شیرازی، سیدجمال‌الدین گلپایگانی و شیخ محمدعلی کاظمی خراسانی در شهر نجف بهره گرفت؛(۱) تلاشی علمی‌ای که حاصل آن تسلط بر علوم فقه و اصول، تفسیر، کلام، رجال و درایه و ... شد. به تعبیر رهبر انقلاب: «ایشان از استوانه‌های حوزه علمیه قم و از برجستگان علمی و عملی و پرسابقه‌ترین عالم دینی در آن حوزه مبارک بودند.»(۲)
[*] از برترین شاگردان حضرت آیت‌الله بروجردی
حضرت آیت‌الله بروجردی که از جمله بزرگترین مراجع جهان تشیع و یکی از ارکان اصلی قوام و هویت حوزه علمیه قم محسوب می‌شود، پس از دوران تأسیس حوزه علمیه قم توسط شیخ عبدالکریم حائری یزدی، بیشترین نقش را در آن دوران در تربیت شاگردان و پرورش مکتب فقهی و اصولی حوزه علمیه قم داشت به‌گونه‌ای که بسیاری از مراجع تقلید همچون آیات سیدرضا گلپایگانی، میرزاجوادآقا تبریزی، فاضل لنکرانی، محمدتقی بهجت و... از شاگردان درس حضرت آیت‌الله بروجردی محسوب می‌شوند. آیت‌الله صافی گلپایگانی نیز «در دوران مرحوم آیةالله بروجردی در شمار برترین تلامذه آن استاد بزرگ»(۳) محسوب می‌شد که این نشان‌دهنده فضل علمی، درک عمیق و تسلط آن مرحوم بر مباحث فقهی و اصولی است. به همین خاطر بود که آیت‌الله صافی گلپایگانی از سوی آیت‌الله بروجردی به‌عنوان اصحاب خاص استفتای ایشان انتخاب شد و پاسخ‌گویی به سؤالات فقهی و کلامی مهم به وی واگذار شد. ایشان در سال‌های پس از رحلت حضرت آیت‌الله بروجردی و در «زمان مرحوم آیةالله سیدمحمدرضا گلپایگانی همراه و مشاور علمی و عملی ایشان»(۴) بود.
حضرت آیت‌الله صافی گلپایگانی، تلاش‌های علمی خود را به‌صورت ممتد پیگیری و سال‌ها در کسوت استاد حوزه علمیه قم، شاگردان زیادی را تربیت کرد. آثار و کتب ایشان در بیش از ۱۵۰ مجلد تألیف شده است.
[*] مرجع بصیر
حضرت آیت‌الله صافی گلپایگانی در «دوران انقلاب، امین و مورد اعتماد حضرت امام خمینی رحمةالله‌علیه به‌شمار می‌رفتند.»(۵) ایشان در سال ١٣۵٨، از استان مرکزی به نمایندگی مجلس خبرگان برای تدوین قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران انتخاب شد و همواره مواضع سیاسی و انقلابی و مذهبی ایشان موردتوجه نمایندگان منتخب در مجلس خبرگان بود.
مرحوم آیت‌الله صافی گلپایگانی در مجلس بررسی نهایی قانون اساسی جمهوری اسلامی در نطقی که به‌صورت مشروح داشت، بر ضرورت عرضه مکتب و مرام سیاسی اسلام تأکید می‌کند: «ما اصلاً برای این آمده‌ایم که مکتب اسلام را در اینجا عرضه کنیم و بفهمانیم که اسلام هم خودش یک نظام مستقلی است و یک نظامی است غیر از نظام‌های دیگر، نه حکومت مردم بر مردم است به آن معنایی که عرض کردم، نه اینکه مردم در حکومت وارد نیستند و نمی‌توانند دخالت کنند و ما به آن معنی حکومت بر مردم که «ان الحکم الا لله» نباشد این نمی‌شود، در اسلام حکومت خدا بر مردم است.»(۶) ایشان معتقد بود که «در عصر غیبت، نظام و امور مردم در دست فقهاست. این موضوع را من در کتاب‌های «التعزیر»، «ولایت تکوینی و تشریعی» و «ضرورت حکومت» یادآوری کرده و نوشته‌ام که در عصر غیبت حکومت باید باشد و ضرورت دارد. این‌ها مسائلی است که بین شیعه مشهور و معروف بوده است.»(۷)
مرحوم آیت‌الله صافی گلپایگانی در همان سال‌های ابتدایی انقلاب، از طرف بنیان‌گذار جمهوری اسلامی، حضرت امام خمینی رحمه‌الله‌علیه، به عضویت فقهای شورای نگهبان انتخاب شد و مدتی مسئولیت دبیری آن شورا را عهده‌دار بود که نظرات و مواضع مهم ایشان در شورای نگهبان در حفظ هویت اسلامی نظام و پاسداری از احکام معروف و مشهور است. به همین خاطر بود که ایشان «سال‌ها در شورای نگهبان رکن اصلی آن شورا محسوب می‌شدند.»(۸)
مرجع بصیری که سال‌های سال حامی و ناصح دلسوز انقلاب اسلامی بود و پس از رحلت امام خمینی رحمه‌الله‌علیه نیز چنانچه رهبر انقلاب می‌فرمایند: «همواره درباره مسائل انقلاب و کشور، دل‌سوزانه و مسئولانه ورود می‌کردند و بارها اینجانب را از نظرات و مشورت‌های خود مطلع و بهره‌مند می‌ساختند.»(۹)
سالیان دراز، مشی سیاسی حضرت آیت‌الله صافی گلپایگانی نشان‌دهنده بصیرت و عمق دید سیاسی وی در حمایت از اصل انقلاب اسلامی و همراهی با امام خمینی رحمه‌الله‌علیه و رهبر انقلاب بود که نمونه آن حمایت از انقلاب اسلامی در صحنه‌های گوناگون سیاسی همچون دفاع مقدس، محکومیت فتنه ۸۸، تکریم یاد و نام شهید حاج‌قاسم سلیمانی و دعوت از آحاد مردم برای حضور در انتخابات گوناگون کشور بود.
[*] دارای حافظه تاریخی و دغدغه‌دار مسائل اجتماعی
«قریحه شعری، حافظه تاریخی و پرداختن به مسائل اجتماعی از دیگر ابعاد شخصیت این عالم کهنسال و بزرگوار بود.»(۱۰) شخصیت شکل‌گرفته آن بزرگوار که ترکیبی از حافظه تاریخی و زبان نغز بود، موجب شد تا ایشان تجربیات ارجمند خویش را با زبان لین و با دل‌سوزی تمام در اختیار افراد مختلف به‌خصوص افراد مؤثر در فعالیت‌های حوزوی، اجرایی، سیاسی و فرهنگی قرار دهد.
تعظیم شعائر الهی؛ بزرگداشت و احیاء امر اهل‌بیت علیهم‌السلام؛ تحکیم هویت اسلامی؛ توجه به فرهنگ انتظار و مهدویت؛ حفظ عزت و سربلندی کشور؛ ضرورت عقلانیت و تدبیر عالمانه اداره کشور؛ ضرورت انتخاب مدیران صالح و دلسوز برای اداره امور مردم؛ توجه مسئولان کشور به مسئله اقتصاد و رفع مشکلات تورم و گرانی و لزوم دستگیری از محرومان جامعه و توجه به فقرا و ایتام؛ ضرورت آگاه‌بودن نسل جوان به نقشه‌های استعماری؛ تقویت فرهنگ امربه‌معروف و نهی‌از‌منکر و توصیه به حفظ امور شرعی و اخلاقی همچون حجاب، بخشی از توصیه‌های ایشان در دیدارهای مختلف با مردم و مسئولان در طول این سال‌ها بود.
شیخِ حوزه‌های علمیه با تجربه سالیان طولانی تحصیل، ایفای نقش در مجلس خبرگان و دبیری شورای نگهبان به‌خوبی به مشکلات و تنگناهای امور اجرایی اشراف داشت و پس از بیان توصیه‌ها و نصایح با محبت و تکریم و دعا، مسئولان را برای انجام بهتر وظیفه خویش تشویق می‌کرد.
در پایان، غیرت دینی و بصیرت حضرت آیت‌الله صافی گلپایگانی و حساسیت ایشان نسبت به مقدسات و مبانی و شعائر دینی و دل‌سوزی ایشان نسبت به مسائل اجتماعی و فرهنگی و سیاسی کشور و امور جهان اسلام و شیعیان، درسی است که می‌تواند الگویی برای دیگران به‌خصوص طلاب و فضلای حوزوی باشد.
پی‌نوشت:
(۱ زندگی‌نامه حضرت آیت‌الله صافی گلپایگانی، قابل دسترسی در https://saafi.com
(۲ پیام تسلیت حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر انقلاب اسلامی درپی درگذشت آیت‌الله حاج شیخ لطف‌الله صافی گلپایگانی در تاریخ ۱۴۰۰/۱۱/۱۲
(۳ همان
۴) همان
(۵ همان
(۶ صورت مشروح مذاکرات مجلس بررسی نهایی قانون اساسی جمهوری اسلامی، جلد جلسه سی‌ودوم تا پنجاهم، صص ١١۶١-١١۶٢
(۷ امام خمینی و حکومت اسلامی(مصاحبه‌های علمی) صص ۱۵-۱۴
(۸ پیام تسلیت حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر انقلاب اسلامی درپی درگذشت آیت‌الله حاج شیخ لطف‌الله صافی گلپایگانی در تاریخ ۱۴۰۰/۱۱/۱۲
(۹ همان
(۱۰همان
انتهای پیام/
منبع: فارس
کلیدواژه: آیت الله صافی گلپایگانی مرجع تقلید پایگاه اطلاع رسانی KHAMENEI IR حضرت آیت الله صافی گلپایگانی الله صافی گلپایگانی حضرت آیت الله بروجردی جمهوری اسلامی انقلاب اسلامی حوزه علمیه قم شورای نگهبان رهبر انقلاب علمی و عملی امام خمینی الله علیه سال ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۳۶۰۵۸۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
حج امسال حج برائت از دشمن جنایتکار صهیونیستی و حامیانش/حجاج باید بتوانند منطق قرآنی برائت ابراهیمی را برجسته‌تر از همیشه نشان دهند/یاد خدا و وحدت؛ دو عنصر اصلی حج
تابناک _ رهبر معظم انقلاب اسلامی صبح امروز در دیدار مسئولان و کارگزاران حج و جمعی از زائران بیت‌الله‌الحرام، ذکر پروردگار و «وحدت و ارتباط مسلمانان» را دو عنصر بسیار مهم معنوی و اجتماعی فریضه حج خواندند و با اشاره به حادثه عظیم غزه و جنایات رژیم خون‌آشام صهیونیستی گفتند: حج امسال در پرتو آیات قرآن کریم و یاد و نام مبارک حضرت ابراهیم(ع)، باید فراتر از هر سال، حج برائت از این دشمن جنایتکار مسلمانان و حامیان آن باشد.
رهبر انقلاب اسلامی حج را در جنبه مادی و معنوی، فریضه‌ای چند بعدی برشمردند و افزودند: در بُعد درونی و باطنی، ذکر پروردگار به عنوان «منشاء حقیقی زندگی و عزم و اراده و تصمیم‌گیری‌های فردی، اجتماعی و ملی»، نکته برجسته همه مراحل و مواقف حج است.
ایشان در همین زمینه به زائران بیت‌الله تاکید کردند: در حج متوجه مواردی باشید که در هیچ جای دیگر نیست مانند کعبه، مسجدالحرام و طواف و زیارت نبی اکرم(ص)؛ وگرنه بازار و اجناس در همه‌جا وجود دارد.
رهبر انقلاب نکته برجسته‌ی بُعد اجتماعی حج را وحدت و ارتباط مسلمانان با یکدیگر برشمردند و گفتند: فلسفه دعوت الهی از همه مردم برای حضور در مکانی مشخص و در ایامی مشخص، آشنایی مسلمانان با یکدیگر و همفکری و تصمیم‌گیری مشترک است تا نتایج مبارک و عینی حج نصیب عالم اسلام و همه بشریت شود که اکنون دنیای اسلام در زمینه تصمیم‌گیری مشترک، خلاء بزرگی دارد.
ایشان نادیده گرفتن تفاوت‌های ملیتی، مذهبی و قومی را مقدمه لازم وحدت دانستند و افزودند: اجتماع عظیم، یکدست و یک‌شکل پیروان همه مذاهب و فرق اسلامی از همه ملیت‌ها، نمود بارز وجه سیاسی-اجتماعی حج است.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای افزودند: البته ضرورت عبور از تفاوت‌ها و مسائل تفرقه‌انگیز مخصوص حج نیست و در آیات متعدد قرآن بر وحدت و همدلی مسلمانان تاکید شده است.
رهبر انقلاب با اشاره به اینکه فریضه حج باید مشحون از نام مبارک حضرت ابراهیم و تعالیم آن پیامبر بزرگ باشد، برائت از دشمنان دین خدا را از جمله تعالیم ارزشمند ابراهیمی خواندند و گفتند: از ابتدای انقلاب، برائت یک رکن جاری در حج بوده است اما امسال و با توجه به حوادث عظیم و عجیب غزه که بیش از همیشه چهره خون‌آشام مجموعه‌ی برخاسته از تمدن غربی را آشکار کرده است، حج امسال به صورت ویژه حج برائت است.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای حوادث کنونی غزه را شاخصی ماندگار برای تاریخ دانستند و افزودند: حملات وحشیانه سگ هار صهیونیستی از یک طرف و مقاومت و مظلومیت مردم غزه از طرف دیگر در تاریخ می‌ماند و راه را به بشریت نشان می‌دهد که بازتاب شگفت‌انگیز و بی‌سابقه آن در جوامع غیرمسلمان و دانشگاه‌های آمریکا و بعضی کشورهای دیگر، از نشانه‌های این تاریخ‌سازی و شاخص‌سازی است.
ایشان در تبیین وظیفه امت اسلامی در قبال فجایع غزه در فرصت حج ابراهیمی، به نمونه‌های متعدد قرآنی از سیره حضرت ابراهیم(ع) اشاره کردند و گفتند: ابراهیم(ع) جزو پیامبرانی است که دل رئوف و بسیار مهربانی دارد اما همین پیامبر الهی در مقابل دشمنان ظالم و ستیزه‌گر به شدت اظهار برائت و به صراحت اعلام دشمنی می‌کند.
رهبر انقلاب با اشاره به آیات قرآنی که دوستی با دشمنان ستمگر را هم کاملاً نهی می‌کند، رژیم صهیونیستی را مصداق کامل دشمنی با مسلمانان و آمریکا را همدست این رژیم خواندند و افزودند: اگر کمک آمریکا نبود آیا رژیم صهیونیستی قدرت و جرأت این رفتار وحشیانه با مردم مسلمان و زنان و کودکان را داشت؟
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای افزودند: عامل قتل مسلمانان و آواره کردن آنها و پشتیبان آن، هر دو ظالم هستند و طبق صریح قرآن اگر کسی با آنها دست دوستی بدهد او نیز ظالم و ستمگر و مشمول لعنت خداوند است.
ایشان با توجه به شرایط کنونی جهان اسلام، رویکرد ابراهیمی به حج یعنی برائت آشکار در مقابل دشمنان را ضروری‌تر از همیشه خواندند و گفتند: بر این اساس حجاج ایرانی و غیر ایرانی باید بتوانند منطق قرآنی در پشتیبانی از ملت فلسطین را به همه دنیای اسلام منتقل کنند.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای افزودند: البته جمهوری اسلامی منتظر دیگران نمانده و نمی‌ماند اما اگر دست‌های قوی ملتها و دولتهای اسلامی به کمک و همراهی بیاید، حالت رقت‌بار ملت فلسطین ادامه پیدا نخواهد کرد.
ایشان با تشکر از خدمات و فعالیت‌های بعثه و سازمان حج و سایر دستگاه‌های خدمات‌رسان در برگزاری حج، خطاب به آنان تأکید کردند: برای آسایش حجاج ایرانی و انجام حج مبرور و مقبول به‌گونه‌ای برنامه‌ریزی کنید که فاصله بین وضع موجود و مطلوب برطرف شود.
در ابتدای این دیدار، حجت‌الاسلام و المسلمین سیدعبدالفتاح نواب نماینده ولی‌فقیه در امور حج و زیارت و سرپرست حجاج ایرانی در سخنانی، شعار حج امسال را «حج؛ قرآن‌محوری، همدلی و اقتدار امت اسلامی و دفاع از فلسطین مظلوم» خواند و گفت: حج ابراهیمی بستری برای تعلیم خودسازی و همچنین مبارزه با طواغیت بیرونی و دفاع از مظلومان است.
آقای سید عباس حسینی رئیس سازمان حج و زیارت نیز با اشاره به تشرف ۸۷ هزار و ۵۵۰ نفر زائر ایرانی به حج امسال، از برنامه‌ها و فعالیت‌های این سازمان در زمینه افزایش کیفیت خدمات بهداشتی، اسکان، تغذیه و حمل و نقل و همچنین راه‌اندازی عمره مفرده پس از ۹ سال توقف و امکان بهره‌مندی مشتاقان زیارت خانه خدا گزارش داد.
جزئیات جدید از دزدیده شدن دختر ۴ ساله کلاله‌ای؛ کارگر ۳۵ ساله قصد فروش یسنا را داشت